İSLAM’A BİR ÜÇÜNCÜ DÖNEM
‘Sevgi ve merhameti sonsuz Allah’ın adıyla’
Çivisi çıkmış dünyada, kandan beslenen insan, ne yapmalı ki, kandan beslenmiş olmasın…
İnsanoğlu, İslam Dininin rengine boyandığı zaman kandan beslenmemiş olur…
Hz. Peygamberden günümüze kadar geçen zaman dilimi içinde İslam,
Birinci dönemini bitirdik,
İkinci dönemini yaşıyoruz,
Üçüncü dönemini bekliyoruz.
- İslam’ın ‘İbda’ dönemi…
Yani Allah Resulünün isyan, itiraz ve tebliğ amaçlı insanların çıktığı dönemdir. Bu risalet ve nübüvvet dönemi 23 Yıl sürmüştür.
Bu çağda insanlar Allah’ta yok olmaya değil, Onunla birlikte yürümeye çağrılmıştır. İnsanlığın kuruyan vicdanı bu dönemde bir kez daha harekete geçirilmiş, Müslümanlar Kur’an’a; ‘Allah ne dedi?’ diye bakmışlar, devamında da Resulün öncülüğünde büyük yürüyüşü başlatmışlardır.
Allah’ın ne dediğini bilen canlı vahiy kaynağı Hz. Peygamberin işaret ettiği istikamete doğru yürümüş, hem de arkalarına dönüp bakmamışlardır.
Bu heyecan dolu bir zamandır. Bu coşku içinde bulunan ashap canlarıyla ve mallarıyla Hz. Peygamberin yanında yürümüşlerdir.
Bu dönemin yenilenme tarzı ‘ebdil’dir. Yani eskiye ait olan şeyleri değiştirmek, evrensel olanların devamı sağlamak ve yeni bir hukukla hayatı inşa etmektir.
Bu yürüyüşün, bu kıyamın ve bu isyanın özlemini çekenler önce; kendilerinde inkılâbı bir duruş sergilemeliler. Kenz telaşına düşmüş olanlardan ve Kapitalizm batağından boğulanlardan ancak bugün ki manzaralar zuhur eder.
- İslam’ın ‘İhya’ dönemi
Kur’an, sünnet (hadis), icma ve kıyas dönemidir.
İslam’a bu referansları İmam Şafii formüle etmiştir. Bu dönemde Kur’an’ı açıklama tarzı tefsir, özü de; “Allah ne demek istedi, (istiyor)” olmuştur.
Bu dönemde Kur’an, anlaşılsın diye, harıl, harıl Tefsir edilmiştir.
Açıklamada kullanılan temel referanslar Kur’an, sünnet/hadis, icma ve kıyastır. Bu kavramları yeterli görmeyenler, İsrailiyat kaynaklarına gitmişlerdir. Bu zamandan itibaren İslam dökülmeye başlamıştır.
Ayetler çalkalandıkça çalkalanmıştır. Çünkü artık Allah ile canlı konuşma dönemi kapanmıştır. Vahyin taşıyıcısı Hz. Peygamber vefat etmiştir. Hz. Peygamberin arkadaşları birer, birer dünyalarını değişmiştir. Vahyin dalgalandırdığı bir heyecan kalmamıştır.
Bu dönem; Allah’ın ne dediğinden ziyade, ne demek istediğinin önemi öne çıkınca, ihtilaflar da ortaya çıkmaya başlamıştır. İhtilaflar çağlar boyu devam etmiş ve halen de etmektedir.
Çünkü ihya döneminde ortaya çıkan her yeni şeye iyi gözle bakılmamış, her yeni şey, “bidat” (kötü) sayılmıştır.
Bu dönemde eskiyi korumak adına muhafazakârlık başlatılmıştır. Emevilik, Abbasilik, Selefilik İslam’ı siyasallaştırmış, Ulema merkezin yanında yer almıştır. İçtihat kapısı kapatılmış, Nassa bağlılık öne çıkmıştır.
Akıl ‘kerih’ (pis, iğrenç) görülmüş, vicdanın sesine pek değer verilmemiş, insana ve tabiata Nass gözüyle bakılmıştır.
Bu dönemin yenilenme tarzı, ‘Teb’is’tir.
Yani eskiye bağlanmak, her yeni şeyden de şüphe duymaktır. Asırlar boyunca Nass’a evet, akıl ve vicdana hayır denilip durulmuştur. Gazali, Maverdi gibi âlimler burada öncü olmuşlardır. Çünkü ihya mantığında akıl ve vicdan; heva ve hevesten ibaret sayılmıştır.
- İslam’ın ‘İnşa’ dönemi
Başlangıçta kurulan ev, zamanla yıkılmıştır. Yeniden eve ihtiyaç vardır ve mutlaka inşa edilmelidir. İşte sıkıntı da buradadır. Yani kimsi bu yeni evin yapılmasında zamanı ve şartları dikkate almak istemiyor. İlle de eski evi isteriz deyip duruyor. Bu canu gönülden istense bari…
Bugün Kur’an indirilmiş olsaydı “Allah ne derdi.” sorusunu Müslüman kendine sormamıştır, halende sormamakta direnmektedir.
Çünkü Müslüman sorumluluk almak istemiyor. Mirasyedi misali tembel olmuş korkusundan kendini sorgulayamıyor.
Böyle bir soru karşısında Müslüman zihin yorum ve tevile gidemiyor. Mevcudu tercih ediyor. Yıkılmış evi eski halinde yapmaya kalkışıyor ve beyhude bir işte direniyor. Çünkü bu, kolayına geliyor.
Allah’ın ne dediği belli, on dört asırdan beri de ne demek istediği üzerinde tartışılıp duruluyor!
Bugün İnşacı bir yaklaşıma gerek vardır. Çünkü zaman su gibi akıyor. Hayatın tekrarı yok ve telafisi mümkün değil…
O zaman daha fazla vakit kaybetmeden bugün için Allah ne derdi sorusunun cevabına yoğunlaşmak gerekiyor! Hah ne dersiniz?
Mahmut AKYOL